Skip links

27 april 2021

Wil de Houtense Pieter Omtzigt opstaan?

Het is onrustig in de landelijke politiek, waarbij de roep om transparantere besluitvorming steeds harder klinkt en beantwoord wordt. Ook in Houten hebben een aantal recente WOB-verzoeken, bijpraatavonden van de gemeenteraad, de Ruimtelijke Koers, het ontbreken van geld voor een muziekruimte in de nieuwe Van Harteschool en het faillissement van stichting Buitenwereld de politiek aan het denken gezet over de manier waarop wij in Houten besluiten nemen.

Houten Anders! staat al sinds haar oprichting voor meer transparantie en wordt dikwijls schertsend ‘een procespartij’ genoemd. Daar ben ik trots op. Dat is een geuzennaam. Het betekent dat ons belangrijkste punt doorklinkt: de politiek kan in Houten anders!

De raad controleert

In de gemeente is de opdracht vaak ‘landelijk’ bepaald. Wát gaan we doen? Dat staat vaak niet eens ter discussie. Je kunt vaak alleen invloed uitoefenen op de manier waarop je de beslissingen neemt: samen met Houtense inwoners óf over de hoofden van onze inwoners? Het is voor inwoners vaak niet heel duidelijk, maar raadsleden besteden veel tijd aan het begrijpen van landelijk beleid om te snappen dat ze er echt geen invloed op hebben.

Als gemeenteraadslid heb je daarom vooral een belangrijke taak als controleur van het beleid en het proces. Raadsleden hebben daarvoor een aantal belangrijke instrumenten: Zij mogen schriftelijk vragen stellen om informatie te krijgen waar zij recht op hebben. Tijdens de raadsvergadering mogen zij mondeling vragen stellen. Ook kunnen zij een ‘interpellatie’ doen, waarbij de wethouder zijn eigen beleid moet verdedigen in een soort vragenvuur. Wie echt de onderste steen boven wil krijgen kan een raadsonderzoek starten. Dit is de parlementaire enquête voor gemeenteraden. Wethouders en beleidsmakers kunnen dan onder ede worden gehoord en mogen dus niet liegen.

Vertrouwen

Met moties en amendementen kan de gemeenteraad beleid bijsturen of een uitspraak doen. Bovendien heeft elk raadslid recht op de kennis en de tijd van ambtenaren om de moties en amendementen inhoudelijk goed op te schrijven. De bekende moties van treurnis, afkeuring en wantrouwen zijn een oordeel van de gemeenteraad over het gevolgde proces.

Zulke moties zijn ‘zwaar geschut’. Daarom moeten raadsleden er volgens ons voorzichtig mee omgaan, omdat het instrument anders zijn waarde verliest. Het is verstandig om deze in te dienen als alle raadsleden voldoende kennis hebben om over het hele proces te oordelen. Alle vragen moeten beantwoord zijn, of een bestuurder moet bepaalde informatie bewust niet willen geven. Dat komt natuurlijk ook voor. Zonder de kennis over wat er precies gebeurd is, wordt zo’n motie voorbarig en symbolisch. Het schaadt de relatie tussen een bestuurder en een politieke partij en het bemoeilijkt de onderlinge samenwerking. Als de motie niet wordt aangenomen moeten raadsleden en wethouders immers verder met elkaar. Vertrouwen werkt twee kanten op. Pieter Omtzigt is zich daar ongetwijfeld goed van bewust.

Pieter Omtzigt

Wie Pieter Omtzigt de afgelopen jaren heeft gevolgd moet gezien hebben dat dit de kracht van Pieter is: hij is scherp in het debat, hij stelt goede vragen en hij doet grondig onderzoek voor hij met een oordeel komt. Dan is hij vervolgens niet veroordelend met moties van wantrouwen en afkeuring. Nee, hij stelt opnieuw een vraag die tot een voorspelbaar antwoord leidt en daarmee toont hij de problemen in het systeem aan. Ook speelt hij het niet ‘op de persoon’, zelfs niet als anderen zich daar wel toe laten verleiden. Hij overtuigt anderen eerst van zijn twijfels, hij neemt het hele parlement daarin mee. Vervolgens staat hij aan de wieg van een parlementaire enquêtecommissie naar de Toeslagenaffaire. Een dossier waar hij jaren aan werkte samen met Renske Leijten van de SP. Zo werkten oppositie én coalitie samen op zoek naar de waarheid – en veel minder naar het gelijk. Hij bewijst: het gelijk volgt vanzelf als je volhoudt en níet veroordeelt.

Samenwerking

In de Houtense politiek werken de oppositie en de coalitie nauwelijks samen om de waarheid boven tafel te krijgen. De positieve uitzondering is een succesvolle samenwerking tussen PvdA, D66, SGP en Houten Anders! op het gebied van het sociaal domein (Jeugdzorg, WMO en Werk & Inkomen). Wij vormen met hen een productieve samenwerking in de gemeenteraad. Coalitiepartijen sluiten er soms bij aan. We bereiken dankzij die gezamenlijkheid aanscherpingen in de uitvoering van de Sociale Koers.

De talrijke Houtense dossiers waarbij het proces ‘rammelt’ of ‘schimmig’ wordt gevonden zijn in veel gevallen ruimtelijke dossiers met veel participatie of met veel bestuurlijk overleg. In gesprek met de wethouder vragen we dan om bijsturing. Als dat in een gesprek niet lukt, dan zoeken we de pers op, dienen we een motie in of we stellen vragen. Daar kunt u dan over lezen op onze website. Daarnaast maken wij als Houten Anders! veelvuldig gebruik van onze rechten door informatie te vragen, moties en amendementen in te dienen en daar zoeken wij draagvlak voor. Onlangs werkten we nog samen met D66 en SGP in een interpellatiedebat over de jeugdzorg.

De Houtense Pieter Omtzigt

Houten Anders! is beslist geen Pieter Omtzigt, al was het maar omdat wij zelf niet in de coalitie zitten. Een échte Pieter Omtzigt zit in de coalitie. Hij of zij vaart een onafhankelijke koers in de eigen partij en rust niet voor de waarheid boven tafel komt. Wij zijn een oppositiepartij die staat voor transparantie en een lokale en betrokken Houtense politiek. Dankzij samenwerking lukt het ons om onze ideeën om te zetten in beleid. We hoeven ons niet te meten met de grootsten der CDA’ers, maar we leren wel van hem. Wij blijven constructief, kritisch en we oordelen pas als we alle feiten kennen.

Wij hebben een klein overzichtje gemaakt van onze inspanningen en dat vergeleken met de inspanning van andere partijen. U mag zelf bepalen welke Houtense politieke partijen het meest bijdragen aan de controle van de macht.

Volgens ons wordt het tijd: wil de Houtense Pieter Omtzigt opstaan?

Tabel toont aantal schriftelijke vragen per partij, interpellatie en moties van afkeuring en treurnis.

Axel Eerdman
Commissielid Houten Anders!
axel.eerdman@houtenanders.nl

Meer informatie

Overzichten van raadsinformatie

Schriftelijke vragen en antwoorden

Instrumenten en rollen van de gemeenteraad (VNG)

Volg ons