20 april 2021
Rekenkamerrapport lokale inkomensregelingen
Op dinsdag 20 april 2021 stond het Rekenkamerrapport Lokale Inkomensregelingen (pdf) op de agenda. De Houtense Rekenkamer heeft in dit geval gekeken naar de regelingen die onze gemeente rijk is voor de allerarmsten. De Rekenkamer is in dienst van de gemeenteraad en niet in dienst van het college. Het college heeft al wel gereageerd op de aanbevelingen.
Uit het onderzoek komen een aantal waardevolle suggesties naar voren die wij al een tijdje vermoedden. Nu de Rekenkamer onze vermoedens bevestigt, willen wij dat het college op zoek gaat naar de mogelijkheden om de aanbevelingen om te zetten in beleid. Het college heeft aangegeven deze raadsperiode geen tijd meer te hebben om het minimabeleid eens goed tegen het licht te houden.
Houten Anders! staat voor transparante regelingen die passen bij de lokale behoefte. Dat betekent dat het voor iedereen gemakkelijk na te zoeken is voor welke regelingen iemand in aanmerking komt en wat iemand daar voor moet doen. Ook betekent dit dat wij mensen die niet zelfstandig rond kunnen komen ondersteunen om dat zo snel als mogelijk wel weer te kunnen. Voor een deel van de mensen is het soms niet mogelijk en ook voor die mensen willen wij een sociale gemeente zijn. Eerder hebben we daarom al eens voor een basisinkomen gepleit.
Daarnaast moet het beleid goed in de gaten worden gehouden, omdat we wel willen dat de regelingen bij die mensen terecht komen voor wie zij zijn bedoeld en passen bij de behoeften. De Rekenkamer doet daarvoor een hele mooie handreiking waar we de meerwaarde van zien. Het verhalend evalueren biedt kansen om meer inzicht te krijgen in de lokale behoefte.
Adviezen
Het Rekenkamerrapport Lokale Inkomensregelingen adviseert: organiseer één punt waar je de toelating tot de regelingen regelt. Daarna kun je met je ‘toegangsbewijs’ langs elke regeling om er aanspraak op te maken. Ook ziet de Rekenkamer het gevaar van de verschillende inkomensgrenzen die de gemeente gebruikt. Het is niet duidelijk waar de gemeente haar keuzes voor inkomensgrenzen op baseert. Er zouden ongewenste effecten kunnen ontstaan, terwijl we het niet weten.
Een laatste aanbeveling die in het oog springt is de aanbeveling om de werkzaamheid van onze regelingen niet langer in cijfers, maar in verhalen van gebruikers uit te drukken. In een ‘narratief verslag’, worden die verhalen in kaart gebracht. Gebruikers van regelingen worden op die manier als mensen gezien en niet meer tot cijfers beperkt.
Betoog in de raad
In de gemeenteraad heeft Wayne Wilson ons standpunt over het Rekenkamerrapport Lokale Inkomensregelingen op de volgende manier verwoord:
Geachte voorzitter, raadsleden, betrokkenen en belangstellenden,
De Houtense Rekenkamer heeft in een duidelijk rapport aangetoond dat onze minimaregelingen nog niet transparant genoeg zijn. De Rekenkamer heeft aanbevelingen gedaan om risico’s te verkleinen en processen te verduidelijken. Ook de manier van monitoring biedt goede kansen voor een lerende overheid. Wij zien dit rapport als een steun in de rug voor transparanter inkomensbeleid. Het kan anders en gelukkig zijn wij dat als raad met elkaar eens.
De discussie bij dit Rekenkamerrapport gaat vooral over de vraag: Wanneer gaan we met de aanbevelingen aan de slag? In de ideale situatie zou je wensen dat het college de aanbevelingen ruiterlijk omarmd en nog voor de begroting van 2022 komt met aangepast beleid. De gesprekken zijn al sinds 2019 met de ketenpartners gaande. Er wordt al zoveel gedaan om de communicatie tussen de ketenpartners te verbeteren, om gebruikers van regelingen naar elkaar door te verwijzen. Het is een relatief klein stapje om met elkaar te komen tot een gezamenlijke intake of om met elkaar te komen tot duidelijke inkomensgrenzen die met kennis en kunde worden onderbouwd.
Het hoeft niet zo ingewikkeld te zijn, als het college haar prioriteiten maar correct stelt en daar hebben wij zorg over. Die zorg is heel groot. Het college heeft veel tijd nodig gehad voor grote plannenmakerij en het komt niet van de grond. Er staan veel ingrijpende projecten op stapel en ze worden maar doorgeschoven. En dan hebben we het nog niet eens over de Ruimtelijke Koers. Na het referendum van de Ruimtelijke Koers zien wij een ander college en gelukkig een andere wethouder. Wij complimenteren u voor uw open houding op dat dossier en wij hopen dat u dat vol zult houden. Dat is anders!
Terecht geeft u in uw reactie op het Rekenkamerrapport Lokale Inkomensregelingen aan dat de tijd tot aan de verkiezingen beperkt is, maar laten we alsjeblieft doorpakken op dit dossier. Dit dossier doet er voor mensen toe en mag niet vooruit worden geschoven en de verantwoordelijkheden kan niet in een reactie op het rekenkamerrapport worden weggewuifd. Het is gedrag dat past bij een college dat zichzelf verslikt heeft in haar eigen ambities. Wij hopen dat u zich snel herpakt en aan de slag zult gaan met de aanbevelingen uit het Rekenkamerrapport, samen met de ketenpartners zoals het amendement van D66 voorstelt. Wij willen in dat kader stichting Leergeld – en in het bijzonder, Ria Frowijn – bedanken voor hun betrokkenheid bij dit dossier en alle ketenpartners die zich zo inspannen voor een goed en effectief sociaal vangnet in Houten. Wethouder, koester dat.
Reactie
In de gemeenteraad ontstond debat over de vraag wanneer de aanbevelingen van de Rekenkamer uitgevoerd moeten worden. Het college geeft aan er voor maart’22 niet meer aan toe te komen. Het college stelt voor de aanbevelingen in de nieuwe raadsperiode uit te werken. De gemeenteraad beslist gelukkig anders en daar zijn wij heel blij mee.
In 2019 startte een overleg met alle minimaregelingen en betrokken ketenpartners. Houten Anders! heeft samengewerkt met de PvdA om het amendement in te dienen dat vraagt om de noodzakelijke herijking samen met de betrokken ketenpartners in de komende maanden voor te bereiden. Een meerderheid van de gemeenteraad heeft ingestemd met dit amendement.
Stemgedrag
Houten Anders! stemde VOOR het aangepaste raadsvoorstel Rekenkamerrapport Lokale Inkomensregelingen.